Turkish - Dolandırıcılıklar ve kendinizi nasıl korumanız hakkında bilmeniz gerekenler

Dolandırıcılık tüm Avustralya’da her kökenden, yaştan ve gelir düzeyinden insanları hedefler. Herkes, dolandırıcılığa karşı korumasız olduğundan bunu nasıl tanıyabileceklerine ve bundan nasıl kaçınabileceklerine dair bilgiye ihtiyaç duyar. Dolandırıcılar kurnazdır ve neye dikkat etmeniz gerektiğini bilmezseniz, herkes dolandırıcılığın kurbanı olabilir.

 

Dolandırıcılıklar, gerçek bir şeymiş gibi göründüğünden başarılı olur ve hiç beklemediğiniz bir zamanda sizi gafil avlar. Gerçek olamayacak gibi görünen bir teklifi, bilgisayarınızı tamir etmek üzere bir telefonu veya borcunuz olmayan parayı ödemeniz gerektiği gibi bir tehdidi, bankanızdan veya telekomünikasyon sağlayıcınızdan hesabınız hakkında bir alarmı veya hatta birisiyle çevrimiçinde ‘arkadaş’ olma davetini içerebilir.

Dolandırıcılar, paranızı veya kişisel ayrıntılarınızı elden çıkarmak için sizi inandırmak üzere inanılabilir hikayeler yaratmak amacıyla yeni teknolojiden, yeni ürünlerden veya hizmetlerden ve büyük olaylardan yararlanır. Dolandırıcılar hükümet görevlileri kimliğine bile bürünüp yalan taleplerde veya para ödemeniz amacıyla sizi korkutmak için para cezaları, tutuklamalar ya da sınır dışı etmek gibi tehditlerde bulunur. Bu dolandırıcılar, taleplerini daha meşrulaştırmak için size ait kişisel bilgileri sosyal medyadan sağlayabilir.

Kendinizi korumak için ne yapabilirsiniz

Gözünüzü dört açın ve ipuçlarımızı takip ederek dolandırılmaktan kendinizi koruyun.

Dolandırıcılıklara karşı tetikte olun. İnsanlardan veya işletmelerden, telefonla, postayla, elektronik posta ile, şahsen ya da bir sosyal ağ sitesinde davetsiz temaslara muhatap olurken, yaklaşımın bir dolandırıcılık olma ihtimalini daima göz önüne alın.

Kiminle muhatap olduğunuzu bilin. Birisiyle sadece çevrimiçinde tanışmışsanız veya bir işin yasallığından emin değilseniz, biraz daha araştırma yapmak için zaman ayırın. Fotoğraflarda Google imge araştırması yapın veya onlarla alışverişleri olmuş olabilecek kişileri internette araştırın.

Kuşkulu metinleri, bağlamsal pencereleri veya elektronik postaları açmayın – onları silin. Bilinmedik bir şeyse, temasa geçen kişinin kimliğini bir telefon fihristi veya çevrimiçi araştırması gibi bağımsız bir kaynak aracılığıyla doğrulayın. Size gönderilen mesajda sağlanan ilişki ayrıntılarını kullanmayın.

Kişisel ayrıntılarınızı güvenlikle saklayın. Posta kutunuza bir kilit koyun ve faturalarınızı ve diğer önemli belgelerinizi atmadan önce parçacıklara ayırın. Şifrelerinizi ve kişisel kimlik numaralarınızı güvenlikli bir yerde saklayın. Sosyal medya sitelerinde ne kadar kişisel bilgi paylaştığınız konusunda çok dikkatli olun.

Taşınabilir aygıtlarınızı ve bilgisayarlarınızı güvenlikli saklayın. Daima şifre koruması kullanın, erişimleri (uzaktan da olsa) kimseyle paylaşmayın, güvenlik yazılımını ve destek içeriğini güncelleyin. WiFi şebekenizi bir şifre ile koruyun ve çevrimiçi bankacılığa erişmek veya kişisel bilgi sağlamak için kamuya açık bilgisayarları veya WiFi kablosuz bölgeleri kullanmayın.

Şifrelerinizi dikkatle seçin. Başkaları için tahmin etmenin zor olabileceği şifreler seçin ve onları düzenli olarak güncelleyin. Aynı şifreyi her hesap/profil için kullanmayın ve şifrenizi kimseyle paylaşmayın.

Sosyal medyadaki mahremiyetinizi ve güvenliğinizi gözden geçirin. Facebook gibi sosyal ağ sitelerini kullanıyorsanız, kiminle ilişkiye geçtiğinize dikkat edin ve güvenlikle kalmanızı sağlamak için mahremiyet ve güvenlik ayarlarınızı nasıl kullanabileceğinizi öğrenin.

Ayrıntılarınız veya paranız için tüm isteklere dikkat edin. Tanımadığınız veya güvenmediğiniz hiç kimseye para göndermeyin veya kredi kartı ayrıntılarınızı, çevrimiçi hesap ayrıntılarınızı veya kişisel belgelerinizin kopyalarını vermeyin.

Çevrimiçinde alışveriş yaparken dikkat edin. Gerçek olamayacak kadar iyi görünen tekliflere karşı dikkatli olun ve daima bildiğiniz ve güvendiğiniz bir çevrimiçi alışveriş servisini kullanın.

Sahte bir şey nasıl ayırt edilir

Sahte bir belgeyi ayırt etmenin ipuçları

Belgeler kolaylıkla taklit edilebilir. Bazıları tam gerçeği gibi görünür ama diğerlerinde şunlar gibi uyarı işaretleri olabilir:

• kişisel olmak yerine, genel kutlamalar veya selamlar
• olmayan kuruluşların isimleri
• düşük nitelikte sunumlar
• düşük nitelikte dilbilgisi ve heceleme
• aşırı resmi veya zorlanmış bir dil.

Uçuş programları ve banka hesap durumları gibi belgeler, bu gibi işletmeler müşterilerine çevrimiçinde belgelerin baskısını yapma izni verdiğinden, yasal olsalar bile basit, tamamlanmamış düzenlere sahiptir. Bu, böyle belgelerin kolayca taklit edilebildiği anlamını taşır.

Sahte bir elektronik postayı tanımanın ipuçları

Dolandırıcılar, gerçek şirketinki gibi logoyu ve elektronik posta modelini kullanarak, resmi görünüşlü bir elektronik postanın taklidini kolayca yapabilir.

Daha önce alışveriş yaptığınız Avustralya Postaları veya kullandığınız çevrimiçi alışveriş sitesi gibi bir şirketten bir elektronik posta aldığınızda çoğu kez tetikte değilsinizdir. Bir elektronik posta beklemiyorsanız, herhangi bir bağlantıya tıklamadan veya bir eki açmadan önce daima tetikte olun.

Sahte bir buluşma profilini tanımanın ipuçları

Yeni bir buluşma profiline bakarken, şu konularda olabilecek alışılmadık şeylere dikkat edin:

• fotoğraf
• yer
• ilgi alanları
• kökenle eşleşen dil ve beceriler.

Dolandırıcılar çevrimiçinde buldukları sahte fotoğrafları sıkça kullanır.

İpucu: Gerçekten söylediği kişi olduğunu belirlemek için hayranınızın görüntü araştırmasını yapın. Google veya TinEye gibi görüntü araştırmacılarını kullanabilirsiniz.

Nereden yardım alınabilir

Bir dolandırıcılıkta paranızı kaybetmişseniz veya bir dolandırıcıya kişisel bilgilerinizi vermişseniz, paranızı geri alma olasılığı yoktur. Ancak, zararı sınırlamak ve daha fazla kayıptan kendinizi korumak için atabileceğiniz adımlar vardır.

Bankanız veya kredi sandığınızla ilişkiye geçin

Bir dolandırıcıya para veya kişisel bilgilerinizi yollamışsanız, derhal bankanız veya kredi sandığınızla ilişkiye geçin. Belki para transferini veya çeki durdurabilirler veya dolandırıcı hesap bilgilerinize sahipse, hesabınızı kapatabilirler.

Dolandırılıp dolandırılmadığınızdan emin değilseniz, para göndermeyi durdurun. Dolandırıcılar, siz durana kadar para istemeye devam edeceklerdir.

Çalınan kimliğinizi kurtarın

Kimlik hırsızlığının kurbanı olduğunuzdan kuşkulanıyorsanız, parasal kayıp veya diğer zararlara uğrama riskini azaltmak için çabuk hareket etmeniz önemlidir.

Şunları yapabilirsiniz:

iDcare ile ilişkiye geçin: Bu, durumunuza belirli bir karşılık geliştirmek için sizinle birlikte çalışacak ve tüm süreç boyunca sizi destekleyecek olan, hükümet tarafından fonlanan ücretsiz bir servistir. iDcare internet sitesini ziyaret edin veya 1300 IDCARE (432273) numaralı telefonu arayın.

Federal Kurbanlar Sertifikası için başvurun – Bu sertifika, kimlik suçunun kurbanı olduğunuz iddianızı desteklemede yardımcı olur ve hükümet ve mali kurumlar karşısında yeniden güven oluşturmanıza yardımcı olmak için kullanılabilir. Federal kimlik suçu Kurbanlarını ziyaret edin.

Dolandırıcılıkları yetkililere bildirin

Uygun bir kuruluşa bildirimde bulunarak dolandırıcıları belirlemelerine yardımcı olur ve dolandırıcılık hakkında başkalarını uyarırsınız.

Başkalarını dolandırıcılığa karşı alarma geçirin

Dolandırıcı önce internet sitesi, sosyal medya, elektronik posta veya telefon yoluyla ilişkiye geçmişse, ilgili şirkete dolandırıcının ayrıntılarını bildirin. Dolandırıcılığı ihbar etmeleri için sizin bildiriminiz onlara yardımcı olacaktır.

Ayrıca arkadaşlarınızı ve ailenizi de uyarmalısınız. Küçük bir işletme iseniz, işkolunuzun derneğine ve diğer işletme kontaklarına dolandırıcılık hakkında bilgi verin.

İnternet şifrenizi değiştirin

Bilgisayarınıza veya aygıtınıza izinsiz olarak girilmişse, güvenilir bir virüs kontrolörü kullanarak tam bir sistem güvenliği araştırması yapmalısınız. Bu tamamlandıktan sonra, o bilgisayarda kullandığınız tüm internet şifrelerinizi değiştirmelisiniz.

İnternet hesaplarınızdan birinin (örn. banka, elektronik posta, çevrimiçi alışveriş veya sosyal medya hesabı) gizliliğinin ihlal edildiğini düşünüyorsanız, derhal şifrenizi değiştirmelisiniz.

Yerel tüketici koruma dairenizle ilişkiye geçin

Genel tüketici koruma konularını ele alan ulusal daire ACCC ise de, eyalet ve bölge daireleri de size yardımcı olabilir.

• Avustralya Başkent Bölgesi Düzenleme Hizmetleri Ofisi
• Victoria Tüketici İşleri
• New South Wales Dürüst Ticaret
• Kuzey Bölgesi Tüketici İşleri
• Queensland Dürüst Ticaret Ofisi
• Güney Avustralya Tüketici ve İşletme İşleri Ofisi
• Tasmania Tüketici İşleri ve Dürüst Ticaret
• Batı Avustralya Ticaret Bakanlığı – Tüketici Koruması.

Bir danışmanlık veya destek servisi ile ilişkiye geçin

Siz veya tanıdığınız biri dolandırıldınızsa, doktorunuzla, yerel sağlık profesyonelinizle veya güvendiğiniz biriyle konuşun. Ayrıca aşağıdaki danışmanlık veya destek servislerinden birisi ile de ilişki kurabilirsiniz.

Kriz durumunda desteğe ihtiyacınız varsa, 13 11 14’ten (24/7) Lifeline ile ilişkiye geçin veya www.lifeline.org.au internet sitesine girin.

Depresyon veya kaygı hakkında bilgi için 1300 22 4636’dan beyondblue ile ilişkiye geçin veya www.beyondblue.org.au internet sitesine girin.

İntihardan etkilenmiş bir kişi için telefonda veya internette ücretsiz profesyonel danışmanlık. İntihar Geri Arama Servisi: 1300 659 467

5 ile 25 yaşları arasındaki gençler için telefonda ve internette danışmanlık ve destek servisi. Kids Helpline: 1800 55 1800

Aile ve ilişki endişeleri olan erkekler için telefonda ve internette destek, bilgi ve havale servisi: MensLine Australia 1300 78 99 78

Daha fazla bilgi

Scamwatch internet sitesinde ihbarda bulunabilirsiniz. www.scamwatch.gov.au/report-a-scam

Ücretsiz Scamwatch radar servisine abone olun: www.scamwatch.gov.au/news/subscribe-to-newsletter

Toplumu hedefleyen şu anki dolandırıcılıklar hakkında alarm almak için Twitter’da @Scamwatch_gov sitesini takip edin